151 Nolu Şehit Ertuğrul Faciasında Bir Aşk Hikayesi

Yayınevimiz Ziya Şakir külliyâtını kültür hayatımıza kazandırmaya devam ediyor. "Düpedüz tarih yazılarını pek az kimseler okuyor. Ancak tarih meraklıları ve yaşlı zümre. Halbuki öyle tarihî vakalarımız var ki bunları gençlerin de okuması mecburi gibidir. Gençlik ise böyle tarihî vakaların ancak romanlaştırılmışlarını okuyor. Çünkü bunları gerek okumak ve gerek hazmetmek daha kolay" diyen Ziya şakir 151 Nolu Şehit ile bu sefer sizleri 1880'lerin sonlarına bir deniz yolculuğuna çıkarıyor. Geminin adı Ertuğrul Fırkateyni..

Temmuz 1889’da Ertuğrul Fırkateyni İstanbul’dan eşi benzeri görülmemiş bir coşku ile uğurlandı. Yolculuk Süveyş kanalı üzerinden Japonya’yaydı… Süveyş, Kızıldeniz, Cidde, Somali, Bombay, Singapur’da durulacak; kafile, uğradığı ülkelerin halkları ve Müslümanlar tarafından görkemli sevgi gösterileriyle karşılanacak, gemiyi kimi zaman binlerce kişiden oluşan gruplar ziyaret edecekti.

Uzakdoğu’da halifenin sembolü haline gelen gemi 11 ay sonra 7 Haziran 1890 tarihinde Japonya’nın Yokohama Limanı’na vardı. Görevlerini en üst seviyede tamamladı ve hava koşullarındaki olumsuz gelişmelere ve Japonların tehir için ısrarlarına rağmen tam da planlandığı gibi 15 Eylül 1890 tarihinde Yokohama Limanı’ndan ayrıldı. Ne yazık ki Kuşimoto açıklarında tayfuna yakalanan Ertuğrul Fırkateyni, 16 Eylül 1890’da kayalara çarparak parçalandı, beş yüz doksan altı can sulara karıştı. Japon balıkçıların yardımlarıyla altısı subay, biri sivil olmak üzere sadece 69 denizci kurtulabildi. Şehitlere Hasan Âli Yücel’in dedesi ve Can Yücel’in büyük dedesi Kaptan Âli Bey ile sefer sırasında amiralliğe yükseltilen gemi kaptanı Osman Bey de dâhildi.

Ertuğrul Faciası İngiliz, Fransız, Alman denizcilik tarihlerine geçmiş bulunuyor. Bunun sebebi Ertuğrul’un battığı gün, battığı yerin civarında bu devletlere mensup dört geminin aynı feci akıbete uğramış olmalarıdır.

Ertuğrul faciasına Japonlar da özel ehemmiyet vermektedirler. Japonya’da topraklarında gömülü bulunan iki yüze yakın Türk şehidi için belirli periyodlarla anma toplantıları yapılmaktadır. Kazada ölenlerin anısına Kuşimoto’da bir anıt yapılmıştır.

Türk Japon ilişkilerinin miladı olarak da fırkateynin battığı yıl kabul görmektedir. Ziya Şakir, konuyu enine boyuna araştırmış, şehitlerin mektuplarını toplamış, faciada sağ kalan Haydar Bey, makinist Mehmed Ali Bey, mürettebattan bir neferle görüşmüş ve Ertuğrul Faciası’nı tetkik eden komisyonun raporlarını incelemiştir. Ziya Şakir  “Düpedüz tarih yazılarını pek az kimseler okuyor. Ancak tarih meraklıları ve yaşlı zümre. Hâlbuki öyle tarihî vakalarımız var ki, bunları gençlerin de okuması mecburi gibidir. Gençlik ise böyle tarihî vakaların ancak romanlaştırılmışlarını okuyor. Çünkü bunları gerek okumak ve gerek hazmetmek daha kolay” demektedir.